Wie aan Rio denkt, denkt aan carnaval. Het is misschien wel het belangrijkste feest voor Rio’s inwoners, de Carioca’s. Het feest wordt eind februari of begin maart gehouden, maar ze kijken er het hele jaar naar uit. Eigenlijk is dit net zoals in Nederland, beneden de rivieren. Wedden dat veel carnavalsvierders zich zullen herkennen in dit gevoel van de Carioca’s?
Achter het carnaval in Rio gaat een heel bedrijfsleven schuil; ik had er geen idee van! Toen mij werd voorgesteld een kijkje te nemen bij een van de grootste sambascholen van Rio had ik zo mijn twijfels. Het leek mij nogal een toeristische bedoening, en dat terwijl ik juist op zoek was naar een culturele en lokale beleving tijdens mijn verblijf. Maar niets bleek minder waar…
Bij aankomst in het culturele hart van de samba begroet Caesar mij enthousiast. Hij vertelt me hoe ontzettend leuk hij het vindt om mij rond te leiden in ‘zijn’ sambaschool. Ik merk op dat er buiten een lange rij met mensen staat. ‘Komen zij ook voor een rondleiding?’, vraag ik Caesar. ‘Nee, zij komen hier om hun maandelijkse betaling te ontvangen’, antwoordt hij. ‘Betaling?’ Ik kijk hem vragend aan. ‘Dat leg ik je zo uit’, zegt hij, en hij neemt me mee de loods in.
Verbaasd kijk ik om me heen. Wat een gigantische creaties staan hier voor mijn neus! Trots vertelt Caesar dat dit de wagens zijn van het afgelopen carnavalsfeest. Daarom mag ik nu best foto’s en filmpjes maken. Anders is dit niet toegestaan, het moet namelijk top secret zijn waar iedere sambaschool aan werkt en voor welk thema is gekozen. Het is onderling een vriendschappelijke concurrentiestrijd die door iedereen uiterst serieus wordt genomen.
Vanaf juni start het hele proces rondom de carnaval. De mensen werken aan een thema, en vervolgens gaat het creatieve team hier helemaal op los. Welke kostuums moeten er komen? Hoe gaan de praalwagens eruit zien? Na goedkeuring van de baas, de ‘president’, wordt ieder detail zorgvuldig uitgewerkt. In totaal werken er ruim drieduizend mensen voor de sambaschool. Sommigen werken maandenlang aan hetzelfde detail voor een kostuum, bijvoorbeeld het maken van schitterende sterren op een pak of het verven van een masker. Het kost maanden werk en iedereen draagt zijn steentje bij.
Ik kijk mijn ogen uit bij alle mooie creaties die ik voorbij zie komen. Langzaamaan dringt het tot mij door dat ik hier niet op bezoek ben bij een gezellige carnavalsvereniging à la “de Deurzakkers”, nee, het gaat hier om een goed lopend bedrijf! De organisatie heeft een hiërarchie, waarbij iedereen zijn verantwoordelijkheid heeft: van president tot lasser, creative director tot naaister. Het wordt mij nu duidelijk waarom er een lange rij mensen buiten stond te wachten. Zij kwamen inderdaad hun loon in ontvangst nemen. Het bedrijf krijgt geld door middel van donaties van sponsors en kan op deze manier iedereen een inkomen garanderen. Als men het tijdens de grote parade goed doet kunnen ze zelfs een bonus verdienen.
Caesar legt mij uit dat de sambascholen anders werken dan commerciële bedrijven. Ze hebben een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid en zijn voornamelijk ontstaan uit tradities binnen de gemeenschappen in de favela’s van Rio de Janeiro. Sambascholen heten van oudsher ‘blocos’ en zijn gedurende het carnaval nog op iedere hoek van de straat te vinden. Veel kinderen uit de favela’s worden van jongs af aan al lid van de sambaschool. Ze leren de kneepjes van het vak, zodat ze kunnen deelnemen aan de grote parade in de Sambadrome en aan een speciale optocht voor kinderen. Ze komen naar de sambaschool om te leren dansen, muziek te maken en te helpen bij het maken van de kostuums en de praalwagens. Ze krijgen hiervoor een kleine vergoeding die ze aan hun families in de favela’s geven. De kinderen leren zo bepaalde vaardigheden, waardoor ze als ze oud genoeg zijn makkelijker een baan kunnen krijgen, of aan de slag kunnen bij de sambaschool zelf.
‘Op deze manier willen we de mensen uit de favela’s een betere toekomst bieden’, zegt Caesar. Wat een fantastisch initiatief om zo niet alleen tradities in ere te houden, maar ook mensen betere perspectieven te geven. Hier kan ik echt alleen maar enthousiast van worden! Als kers op de taart mag ik zelf ook nog wat mooie kostuums uitproberen. Voor iedereen die naar Rio reist en op zoek is naar een culturele ervaring met de locals; dit is een absolute aanrader!
-3.jpg?aspect_ratio=2:3&width=800&height=1200&format=jpeg)
