In Antarctica heeft de natuur altijd voorrang

Antarctica als droombestemming. Lucia en Anne Cor Groeneveld hadden die reis op hun bucketlist staan. Natuurlijk vooral om dit ongerepte deel van de wereld te ervaren, maar ook wilden zij met eigen ogen de gevolgen van de klimaatverandering zien.

Lucia en Anne Cor Groeneveld zijn bereisde mensen; zij werkte in de mode en kwam veel in Azië, hij zag als gezagvoerder in de luchtvaart de hele wereld. Toch hadden ze niet kunnen voorspellen hoeveel indruk hun Antarctica-reis zou maken. Anne Cor noemt het continent adembenemend. “De schoonheid en puurheid zijn niet te vatten in woorden en plaatjes.” Het weerhield ze niet van een poging, getuige hun dagboek van duizenden woorden, de mappen vol foto’s en zelfs een gedicht. Lucia: “Ik was vooraf bang dat ik heimwee zou krijgen. Bovendien stond onze dochter op het punt van bevallen. Maar eenmaal in de flow van de reis, was ik alleen maar gelukkig.”

Wie Antarctica wil beleven, moet er een flinke reis voor overhebben. De totale expeditie duurde drieënhalve week. Eerst een vliegreis naar Buenos Aires, dan een lokale vlucht naar Ushuaia (Vuurland) en vervolgens verder met de MS Hondius van de Nederlandse rederij Oceanwide. De passage door de Drake-zeestraat werd met enige spanning tegemoet gezien omdat daar twee oceanen op elkaar botsen, maar Lucia vertelt dat ze niet zeeziek werden. “We hebben alleen maar genoten. We hadden het zelfs geen moment koud. We waren heel goed voorbereid, hadden kaarten bestudeerd en wisten welke kleding we mee moesten nemen.”

Tijdens de reis werd het schip omringd door vogels en vissen, zagen ze een eclips en brachten ze een bezoek aan de Falkland-eilanden en het pinguïneiland Zuid-Georgië. Een flexibele houding is onontbeerlijk in deze contreien, vertelt Anne Cor. “Toen er bijvoorbeeld te veel pelsrobben waren voor een landing aan wal, moest het programma worden aangepast. Ook stonden we op gegeven moment tussen één miljoen pinguïns. Dan moet je respectvol afstand houden en als ze naar je toe komen, moet je weglopen. De natuur heeft altijd voorrang.”

Aan boord waren een paar fameuze namen, waaronder de juriste Elisabeth Hondius, afstammeling van de beroemde cartograaf uit de 17e eeuw, waarnaar het schip is vernoemd. André Kuipers en zijn vrouw Helen waren ook aan boord. Met zijn wetenschappelijke kennis en ervaring voegde de Nederlandse ruimtevaarder volgens Anne Cor veel toe aan de reis. “In de diverse lectures aan boord, waarvan ook een aantal door André, word je je pas écht bewust van de kwetsbaarheid van dit continent én van de hele aarde. We kregen lezingen over de natuur maar ook over de planeten en hoe alles met elkaar in verband staat. Dan besef je goed hoe nietig je bent als mens.”

De Groenevelds werden, naast veel natuurpracht, geconfronteerd met de gevolgen van klimaatverandering zoals gletsjers die bijna geen ijs of sneeuw meer hebben. “Als je dat zo met eigen ogen ziet, realiseer je je pas wat de opwarming van de aarde kan betekenen”, zegt Anne Cor. Hij benadrukt het belang van reizen en persoonlijke observatie. “We zullen de wereld nooit helemaal kunnen begrijpen wanneer we niet reizen. Helaas dragen álle huidige transportmodaliteiten bij aan een belasting van het milieu, daarom kiezen wij onze reizen altijd zorgvuldig.”

Afscheid nemen van het schip viel hen zwaar, vertelt Anne Cor. “We zijn tijdens de reis echt gaan houden van de Hondius. De professionele en zorgzame bemanning was ons heel dierbaar. Ze hadden een film gemaakt van de expeditie en die toonden ze de laatste avond. Daarbij werd door menig passagier een traantje weggepinkt.” Eigenlijk zou dit de laatste verre reis zijn van het echtpaar, maar Antarctica was zo inspirerend dat ze nog niet klaar zijn. Door zijn vroegere werk in de luchtvaart maakte Anne Cor kennis met Afrika. Met name op het zuidelijke deel zijn zij allebei verliefd. “Als je dat continent leert kennen, dat is zo prachtig.”

Zelfs Antarctica staat, opnieuw, op de verlanglijst. “Antarctica stond weliswaar op onze bucketlist, maar kan nog niet worden geschrapt. Onze lijst ligt eigenlijk flink overhoop door deze reis”, lacht hij. “Want ons motto is: ‘Je bent wat je deelt’, dus nu willen we deze ervaring graag delen met onze kinderen en kleinkinderen. Zij moeten zelf zien hoe wonderschoon de natuur is, maar ook wat daar gebeurt.” Ze zullen even geduld moeten hebben, want de kleinkinderen zijn nog te jong voor zo’n verre reis. Tot die tijd kunnen ze de foto’s en verhalen samen delen. Lucia: “Ze komen een keer per week bij ons langs en dat samenzijn als familie is eigenlijk nog wel de mooiste reis van je leven.”

Reizen maakt om meerdere redenen gelukkiger en gezonder en kan ook je fysieke gesteldheid verbeteren; uit een onderzoek van Framingham Heart Study blijkt dat mensen die enkele jaren op rij geen vakantie vieren liefst dertig procent meer kans hebben op een hartaanval. Zelfs een mooie wandeling kan al verschil maken. Volgens het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) is actief reizen een belangrijke factor om voldoende lichamelijke beweging te krijgen; door langere afstanden te lopen daalt de Body Mass Index (BMI) en neemt ons gevoel van welzijn toe.