“Waar kunnen we de Big Five zien?” Het is een vraag die elke reisorganisatie wel eens te horen krijgt. Even googelen en het lijkt wel of ze nagenoeg overal in zuidelijk Afrika leven; de olifant, de leeuw, de buffel, het luipaard en de neushoorn. Maar ze allemaal treffen tijdens één vakantie blijkt toch niet zo eenvoudig te zijn, weet ik uit eigen ervaring. Rondreizen langs vele parken in verschillende Afrikaanse landen hadden mij al heel wat onvergetelijke safarimomenten opgeleverd, maar de neushoorn, die bleef zich koppig verschuilen voor mij.
Met uitsterven bedreigd
De familie van de neushoorns telt vijf soorten die zowel in Afrika als Azië voorkomen, en op beide continenten is dit prachtige dier met uitsterven bedreigd. Meedogenloze stropers zijn uit op de hoorn. Zonder wetenschappelijk bewijs geloven velen immers dat de hoorn genezende krachten bezit. Op de zwarte markt brengt dit handeltje dan ook tienduizenden euro’s op, iets wat de stropers stimuleert om hun activiteiten voort te zetten. Ook dit keer ging ik op zoek naar de neushoorn. Zonder verwachtingen eigenlijk, want het was me ondertussen duidelijk dat het uitsterven van deze soort zich razendsnel voltrekt. Ik werd echter geprikkeld door berichten dat het Welgevonden Game Reserve in Zuid-Afrika beschikt over één van de grootste populaties witte neushoorns in een privéreservaat in Afrika, en dus waagde ik mijn kans…
Anti-corruptie in Welgevonden
Een gekende manier om neushoorns te beschermen tegen stropers is het afzagen van de hoorn. Dat klinkt pijnlijk, maar het is vergelijkbaar met het knippen van onze nagels. Het is echter slechts een tijdelijke oplossing, want de hoorn groeit na verloop van tijd terug aan. Een stressvolle ervaring voor de neushoorn, en bovendien zonder blijvend resultaat. Daarom zijn de natuurbeschermers van het Welgevonden Game Reserve op zoek gegaan naar andere manieren om deze dieren te beschermen. Om te beginnen draagt toerisme in Welgevonden bij tot het behoud van de neushoorns. Er wordt een ‘rhino identikit database’ met de gegevens van elke neushoorn in het park bijgehouden. De kosten worden gedeeltelijk gedekt door de inkomsten die het park vergaard uit de vergunningen van de lodges.
Daarnaast staan er langs de gehele omheining van het 37.000 hectare parkbewakers. In veel parken delen bewakers in de buit wanneer ze hulp bieden aan de stropers. De bewakers van Welgevonden werken daarom in tweetallen, die elke zeven dagen van partner wisselen. Pas maanden later komen ze in het rotatiesysteem terug bij dezelfde collega te staan. Bovendien zijn de bewakers afkomstig uit heel wat verschillende landen én stammen, waardoor ze elkaars taal niet spreken en de communicatie wordt bemoeilijkt. De combinatie van het grote aantal bewakers en de genoemde maatregelen gaan corruptie tegen. Zodoende is hun werk erg succesvol; het is al jaren geleden dat de laatste neushoorn gestroopt werd in Welgevonden!
Oog in oog…?
Bij de gate werden we opgewacht door een ranger van het park. Meteen stak ik van wal: “Leven hier écht nog zoveel neushoorns?!” Vol vertrouwen zei de ranger dat ik diezelfde dag nog een neushoorn zou zien. Mijn eerste reactie? Ongeloof. Ik ging er al snel vanuit dat er een standbeeld van een neushoorn bij de lodge zou staan waar we die nacht verbleven, en dat de ranger lachend naar het beeld zou wijzen bij aankomst: “Hier heb je een neushoorn!”. Maar niets was minder waar… We waren amper 10 minuten in het park toen het eerste dier dat op ons pad kwam een neushoorn bleek te zijn. En wat voor één! Groot, indrukwekkend, en met een gigantische hoorn. Wat was het fantastisch om oog in oog te staan met dit prehistorisch ogende dier!
Hoop op de toekomst
Dankzij de dagelijkse inzet van de natuurbeschermers groeit de populatie neushoorns aan. Ik zag niet alleen 21 volwassen exemplaren op slechts drie dagen tijd, maar ook vijf kleintjes. Er is hoop op voortbestaan…
