Reisverhaal Rwanda: Terug naar de basis in gorilla walhalla

De hunkering van beide heren om bijzondere dieren in hun natuurlijke habitat te zien kent letterlijk en figuurlijk geen grenzen. “We hebben hiertoe ook een bucketlist samengesteld met dieren die we beslist nog eens willen zien”, begint Donald zijn relaas. “De berggorilla prijkte al enige tijd op dit lijstje. De meest voor de hand liggende bestemming om berggorilla’s te zien is Oeganda, maar dit land bezoeken wij om persoonlijke redenen niet. Na overleg met de reisexperts van Experience Travel kwamen we uit op het voor ons relatief onbekende Rwanda.”

Dat Rwanda een groentje is in de reiswereld mag een understatement heten. Als gevolg van de genocide van 1994 verkeerde het land geruime tijd in een isolement, maar met het verstrijken van de jaren stabiliseerde de situatie en kroop het land steeds meer uit zijn schulp. “Het is verbazingwekkend hoe weinig je ogenschijnlijk meekrijgt van het gitzwarte verleden van dit land. Ze hebben de knop om weten te zetten en het gaat er eigenlijk uiterst gemoedelijk aan toe. De mensen zijn lief, behulpzaam en oprecht geïnteresseerd in mensen die hun land komen bezoeken.” Het tekent de bereidheid van de Rwandezen om te investeren in zichzelf én het toerisme. Een mooi praktijkvoorbeeld daarvan is de ‘Umuganda Day’ op iedere vierde zaterdagochtend van de maand. “We wisten niet wat we zagen. Het gehele land ligt dan even stil en werkelijk alle bewoners, van jong tot oud, ruimen hun buurt op. Elk papiertje, twijgje en blaadje wordt van de straat opgeraapt. Ze zien dit echt als een eer om te doen.” Het heeft ertoe geleid dat Rwanda behoort tot de schoonste landen ter wereld.

Wandelend door de schone en ordelijke straten worden Donald en Max benaderd door enkele uitbundige schoolkinderen. “Mogen we Engels met jullie praten?”, vroegen ze ons. Nou, dat wilden we wel. En voordat we het wisten kregen we een privérondleiding over een lokale markt!” En daar bleef het niet bij. Toen ze een kerk passeerden hoorden ze binnen gezang. “Zal ik vragen of jullie even binnen mogen kijken?”, vroeg één van de kinderen. “Vervolgens werden we hartelijk onthaald en stonden we oog in oog met een gospelkoor van 40 man sterk. We namen plaats in een bankje en er werd een hele show voor ons opgevoerd. Voor ons alleen! Waar zie je zoiets tegenwoordig nou nog? Met enkele van die kinderen corresponderen we tot op de dag van vandaag.”

Terug naar de eigenlijke reden van hun bezoek aan Rwanda: de natuur in om berggorilla’s en andere primaten te spotten. “We begonnen met een chimpansee trekking in het Nyungwe Forest National Park. Een gids staat via de radio in nauw contact met een zogeheten tracker. De chimps worden gelokaliseerd en wij worden als het ware hun kant op gedirigeerd. Je brengt dan maximaal één uur door in de nabijheid van de chimpansees. Dit is om de dieren niet te lang te storen.” Naast chimpansees maakten Donald en Max tijdens hun reis ook kennis met Golden Monkey’s. Deze nieuwsgierig aangelegde apensoort staat in Rwanda te boek als rebels. “Ze roven regelmatig hele aardappelvelden leeg. Een bijzonder schouwspel om te zien. Er zijn kinderen ingehuurd om de Golden Monkey’s zo veel mogelijk weg te jagen van de aardappelvelden. Het is echt een kat-en-muisspel en ergens wel hilarisch om te zien, ware het niet dat mensen wel afhankelijk zijn van die oogst.”

Zo nu en dan waren Donald en Max zelf de bezienswaardigheid. “Onze blanke huid was regelmatig onderwerp van gesprek. Kinderen vroegen dan of ze eens mochten voelen aan onze huid. Dat hadden ze nog nooit gezien! Net als foto’s trouwens. Als wij ze fotografeerden en hen het resultaat lieten zien, waren ze door het dolle heen dat zij daar in het schermpje stonden!”

Er werd koers gezet naar het imposante Volcanoes National Park, alwaar de gorilla trekkings plaats zouden vinden. “Een bewuste keuze om dit pas ná de andere trekkings te doen. We houden er altijd van om het op te bouwen en gedurende een reis toe te werken naar een climax.” Het park biedt een thuis aan twaalf gorillafamilies. Er wordt gemonitord hoe vaak een specifieke groep wordt bezocht, waarbij de regel geldt dat dit niet vaker is dan eens per twee dagen en dan maximaal één uur. “Alles gebeurt met groots respect voor de dieren en de natuur.”

Per jeep werden ze naar het centraal gelegen park head quarters gebracht. “Hier kreeg je een gids toegewezen en werd er geïnventariseerd welke voorkeuren je had. Je kunt hier bijvoorbeeld aangeven welke moeilijkheidsgraad de wandeling op weg naar de gorilla’s mag hebben. Wij kozen voor een lange wandeling bergop die ongeveer drie uur zou duren. Daarnaast werden we uitgebreid geïnstrueerd hoe we op bepaalde situaties dienden te reageren en wat gebruikelijke handelingen en rituelen zijn van de gorilla’s. Bij vertrek richting de plek waar onze wandeling zou beginnen, was het nog even schrikken. Er voegden zich namelijk enkele militairen bij onze groep. Wij waren bang dat er bijvoorbeeld spanningen waren in het grensgebied, maar ze bleken gelukkig mee te gaan ter bescherming van de gorilla’s.”

Het eerste ‘contactmoment’ met een gorilla was even verrassend als overweldigend. “Aan de hand van de trackers wisten we dat we in de buurt moesten zijn, maar het moment dat het dan ook echt zo ver is, zullen we nooit meer vergeten. Uit het niets stond er een enorme Silverback gorilla voor ons. Hij maakte zich groot en sloeg met veel vertoon van macht op zijn borst. Adrenaline en ongeloof vechten om voorrang, hier doe je het allemaal voor! Tijdens de instructies hadden we geleerd om je in dergelijke situaties klein te maken en te grommen. Op die manier geef je namelijk aan dat je geen kwaad in de zin hebt en erken je de gorilla als baas van het gebied. Onze handelingen hadden het gewenste effect, want het gigantische dier leek ons te accepteren waarna onze gids het sein gaf dat we de gorilla op gepaste afstand mochten volgen. De hoogtepunten volgden elkaar nu in rap tempo op. Er was sprake van een bepaalde chemie, alsof hij de rest van de familie aan ons voorstelde. Het meest vertederende was een vrouwtjesgorilla met een baby’tje op haar arm. In het begin wilde ze het gorillaatje aan ons zicht onttrekken, maar naarmate we er een tijdje stonden ontdooide haar beschermende moederinstinct, toonde ze ons voorzichtig haar jong en leek het of ze wilde zeggen: ‘Kijk, dit is mijn kindje’. Op dat moment konden we alleen maar zwijgen van geluk en dankbaar zijn dat we dit mee mochten maken. Dit neemt niemand ons meer af!”

De reis was nu bijna ten einde, maar er restte hen nog één ‘opgave’. “We keken er behoorlijk tegen op om het genocidemuseum in hoofdstad Kigali te bezoeken. Toch vonden we dat we dit wel moesten doen. Het is een niet te negeren onderdeel van de geschiedenis van dit land. Wel bezochten we het museum bewust op het eind, zodat we de rest van onze reis niet bedrukt zouden rondlopen.” Waar er bij het zien van de gorilla’s tranen vloeiden van geluk, vloeiden ze in het museum van verdriet. Zeer aangrijpend en niet te bevatten…Ongelofelijk ook dat zo kort na de genocide nu een diepgewortelde vrede heerst.”

Gelukkig overheersen de mooie herinneringen aan de reis. “Experiences and memories for a lifetime is wat jullie mensen beloven en dat is precies wat we met deze reis kregen. Het overtrof al onze verwachtingen en we keren dan ook beslist nog eens terug!”